Sâdi Şirâzî İslâm âlimlerinden ve büyük velilerdendir.Asıl adı Müslihüddin Şeyh Sâdi'dir.1193(H.589) de Şirâz'da doğdu.1292(691) de orada vefat etti.
Abdülkadir Geylâni Hazret'lerinin halifesinin talebesidir.Onun derslerinde yetişerek kemâle geldi.Ömrü ilim öğrenmekle,talebe yetiştirmek ve insanlara doğru yolu göstermekle geçti.
Moğol ve Haçlılarla yapılan savaşlara katılıp cihad etti.Bir defasında Haçlılara esir düştü.Ondört defa hacca gitti.Bütün şiirlerinde Sâdi mahlâsına rastlanmaktadır.
Sâdi küçük yaşta yetim kaldı.İlk tahsilini Şirâz'da tamamladıktan sonra,Moğol istilâsı üzerine Bağdat'da Nizamiyye Medresesinde tahsilini tamamladı.Sonra İslâm ülkelerini gezmeye başladı.Anadolu,Mısır,Suriye,Dehli,Azarbaycan ve Belh'e uğradı.Buralarda Şihabettin Sühreverdi başta olmak üzere,birçok İslâm âlimiyle görüştü.
1257'de tekrar Şirâz'a döndü.Bu sırada,devlet başkanları Ebu Bekr,Moğollarla sulh yaptı.Memleketi rahata kavuştu.Bu hükümdar tarafından iyi bir kabul gören Sâdi,onun adına 1257'de Bostan adlı eserini ve bir yıl sonra aynı şekilde kendisine büyük saygı gösteren Veliaht,ikinci Sa'd adına da Gülistan adlı eserini yazdı.Bu eserleri sayesinde kısa zamanda şöhreti memleketinin dışına taştı.Birkaç sene sonra hâmileri,koruyucuları olan Ebu Bekr bin Sa'd bin Zengi ve oğlu ikinci Sa'd vefat etti.Yerine çocuk yaşta bulunan ikinci Sa'd'ın oğlu Muhammed geçti.Bu hükümdarla birlikte Salgurlu Hanedanı çöktü.1264'te de Moğol hâkimiyeti altına girdi.Bu karışıklık esnasında Sâdi tekrar Şirâz'dan ayrıldı.Mekke'ye gitti.Hac yaptı.Ömrünün son yıllarını mezarının yanındaki dergâhda ibadet edip ilim öğrenmekle geçirdi.1292'de Şirâz'da vefat etti.Mezarı Şirâz'ın kuzeydoğusunda, şimdi kendi adıyla anılan hangahının bulunduğu yerdedir.
Şâirin manzum ve nesir olan eserleri,ölümünden sonra külliyat halinde bir araya toplanmıştır.
Eserlerinden önemli olanlardan bazıları;
Gülistan
Bostan
Takrir-i Dibace
Aklu Aşk
Nashat-ül Müluk
Havatin gibi birçok eseri vardır.
Yazar: Murat Nazik
0 yorum: